61. rocznica protestu w obronie Domu Katolickiego [ARCHIWALNE DŹWIĘKI]

protestu w obronie Domu Katolickiego w Zielonej Górze

Fot. kadr z filmu "WYDARZENIA ZIELONOGÓRSKIE 1960", reż. Rafał Bryll

61 lat lat temu w Zielonej Górze doszło do protestów w obronie Domu Katolickiego, który władze PRL chciały zlikwidować, a budynek przeznaczyć na inne cele.

30 maja 1960 roku kilka tysięcy zielonogórzan starło się z milicją i skierowanymi na ulice miasta oddziałami ZOMO. Poparli proboszcza parafii św. Jadwigi, księdza Kazimierza Michalskiego, który podjął się obrony Domu Katolickiego.

Według historyków był to jeden z największych protestów w PRL od czerwca 1956 do grudnia 1970 roku.

Regularna bitwa mieszkańców z siłami bezpieczeństwa

Świadek zajść Janusz Wieczorek wspominał po latach (2017), że przez cały dzień w mieście odbywała się regularna bitwa z siłami bezpieczeństwa:

Po zajściach zatrzymano ponad 300 osób. Część z nich otrzymała kilkuletnie wyroki więzienia, inni wysokie kary grzywny. Wielu straciło pracę, a biorących udział w proteście uczniów relegowano ze szkół.

Długotrwałe represje wobec uczestników zajść

Witold Kotecki spędził w więzieniu półtora roku, wiele lat później (2017) opowiadał, że miał problemy ze znalezieniem pracy:

Dyrektor Archiwum Państwowego w Zielonej Górze Tadeusz Dzwonkowski w telefonicznej rozmowie z Polskim Radiem w 60. rocznicę wydarzeń (2020) mówił, że ich uczestnicy byli szykanowani przez komunistyczne władze jeszcze w latach 70.:

Próba wymazania Wydarzeń Zielonogórskich z historii

Wydarzenia, jakie rozegrały się 30 maja 1960 roku w Zielonej Górze, władze PRL starały się wymazać z historii, uczestników zaś zmuszano do milczenia.

Po 1989 roku Sąd Najwyższy uchylił wyroki sądów PRL nałożone na uczestników protestu w obronie Domu Katolickiego.

Ksiądz Kazimierz Michalski – pierwszy powojenny proboszcz Zielonej Góry

Ksiądz Kazimierz Michalski, który bronił z wiernymi Domu Katolickiego, był pierwszym po wojnie polskim proboszczem w Zielonej Górze, organizatorem i inicjatorem życia religijnego w tym mieście. Represjonowany przez władze komunistyczne dwa razy został zmuszony do wyjazdu.

https://www.zachod.pl/297223/ks-kazimierz-michalski-1898-1975-zycie-i-dzialalnosc-w-zielonej-gorze-sylwetka-kopia/

W 1953 roku musiał opuścić miasto, bo odmówił podpisania tzw. lojalki i zaprzestania prowadzenia agitacji antypaństwowej. Trzy lata spędził wówczas w Poznaniu.

Po raz drugi zmuszono go do wyjazdu w 1960 roku, właśnie z powodu wystąpień zielonogórzan w obronie Domu Katolickiego. Komunistyczne władze uznały, że to ksiądz Michalski jest odpowiedzialny za zamieszki. 17 grudnia duchowny złożył rezygnację, przeszedł na emeryturę i zamieszkał w Poznaniu.

Zmarł 11 lutego 1975 roku.

13 marca 2010 w Zielonej Górze odbył się jego ponowny, uroczysty pochówek. Kapłan spoczywa w grobowcu dla zasłużonych duchownych Zielonej Góry przy konkatedrze św. Jadwigi. W kwietniu 2010 roku został Honorowym Obywatelem Zielonej Góry.

Miesiąc później, za wybitne zasługi w działalności duszpasterskiej, za wkład w utrzymanie tożsamości narodowej oraz przeciwstawianie się reżimowi komunistycznemu, został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

W maju 2018 roku uhonorowano go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W zeszłym roku, w 60. rocznicę obrony Domu Katolickiego, na skwerze przy konkatedrze został odsłonięty pomnik księdza Michalskiego.

Exit mobile version