Podłaźniczki zamiast choinek i grupy kolędnicze zwane gwizduchami – to tylko niektóre elementy dawnego przeżywania Świąt Bożego Narodzenia. Nasi przodkowie dużą uwagę przywiązywali także do duchowości – w adwencie uczestniczyli w roratach, natomiast po Wigilii – w Mszach pasterskich.
Jak mówi Andrzej Olszak z Muzeum Etnograficznego w Ochli, wiele naszych tradycji świątecznych zostało zapożyczonych m.in. z protestantyzmu:
Do dziś przetrwał także zwyczaj przebierania się za różne postacie podczas kolędowania – dodaje Andrzej Olszak:
Dodajmy, że dawniej był także popularny zwyczaj tworzenia szopek bożonarodzeniowych, przedstawiających Świętą Rodzinę i pasterzy.